Hakperest bir Nâşir Eşref Edib

1882 yılında doğan Eşref Edib Fergan, gazeteciliği “Milletin maddî, manevî terakki ve tekâmülü yolunda elden gelen hizmeti ifa” şeklinde anlayıp uygulayan şerefli ve edepli bir gazetecidir.

1. Meşrutiyet’e, 31 Mart’a, Milli Mücadele Dönemi’ne, Cumhuriyet’in kurulmasına, Takrir-i Sükûn’a, İstiklal Mahkemeleri’ne, Milli Şeflik Dönemi’ne ve 27 Mayıs Darbesi’ne şahit olan Eşref Edib, her zaman hakkı savunmuştur.

1908 yılında II. Meşrutiyet’in ilanından sonra Eşref Edib, kendisi gibi hukukçu olan Ebü’l-ȗla Mardin ile birlikte bir mecmua hayalini hayata geçirmek için harekete geçti. Aklına gelen “Sırat-ı Müstakim” ismi kabul gördü. 1908’de yayın hayatına başlayan mecmuanın başyazarı Mehmet Akif oldu. “Din, felsefe, edebiyat, hukuk ve ulȗmdan bahis haftalık gazetedir” alt başlığıyla yayım hayatına başlayan dergiye, 50. sayısından itibaren “siyaset, içtimaiyat, medeni ahval” de dâhil edildi.
Mehmet Akif ve Ebü’l-ȗla Bey’den başka, Babanzade Ahmet Naim, Manastırlı İbrahim Hakkı, Musa Kazım, Bereketzade İsmail Hakkı ve Tahirü’l Mevlevi gibi isimlerin katkıda bulundukları derginin hemen hemen bütün işlerini Eşref Edib üstlenmişti.
İlk baskısı 70 bini bulan dergi, kısa zamanda İşkodra’dan Bağdat’a oradan Yemen’e kadar ulaştı. Böylece Eşref Edib’in özellikle öne çıkarmaya çalıştığı Mehmet Akif’in şiirleri de bütün Osmanlı vilayetlerine ulaşmış oldu.
Sırat-ı Müstakim’in 30. sayısının ardından 31 Mart (1909) Vakası meydana geldi. Çıkan kargaşada isyancılar, yayına hazırlanan nüshaları etrafa saçtılar. Sırat-ı Müstakimbir süre yayına ara verdi. 1912’ye kadar 182 sayı ile okuyucuya ulaşan dergi, bu tarihten itibaren ismini Sebîlürreşadolarak değiştirdi.



Kaynak: Çağlayan Dergisi https://caglayandergisi.com/2018/07/31/hakperest-bir-nasir-esref-edib/