JP Morgan’a inceleme: Döviz alın tavsiyesinden suç icat etmek | Harun Odabaşı

Türkiye’de son birkaç senede yaşanan olumsuz gelişmeler çerçevesinde hukuk sisteminin güvence olmaktan çıkıp iktidarın silahına dönüştüğü pek çok finans kuruluşunun, araştırma şirketlerinin ve AB raporlarının konusu olmuştu. Parti gücünü devletin gücü ile özdeşleştiren AKP toplumda meydana gelen muhalefet duygusunu uzun süreden beri polisiye tedbirlerle bastırma eğiliminde. Polis devleti anlayışı sadece siyasi konularda değil ekonominin alanına da sirayet etti. Soğanın fiyatı yükseldiğinde soğan depolarına baskın düzenlendi. Yüksek fiyattan satış yapılan marketlerle alakalı şikayet hattı kuruldu. Bazı marketler suçlamaya muhatap olmamak için yüksek fiyattan gelen ürünleri satmama kararı bile aldı. Bu tuhaflıkları, adına serbest piyasa dediğimiz bir sistemde yeri olmamasına rağmen seçim öncesi vatandaşa şirin görünme hamlesi deyip geçiştirebilirdik. Ancak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) ve ardından Sermaye Piyasası Kurumu’nun şikayet(!) üzerine ABD yatırım bankası JP Morgan hakkında inceleme başlatması işin kontrolden çıktığını gösteriyor. BDDK, JP Morgan’ın müşterilerini döviz piyasalarına ilişkin olarak yanıltıcı ve manipülatif bir şekilde döviz alımına yönlendirdiğini öne sürerek inceleme başlatıyor.

Suça bakarmısınız; müşterilerini döviz alımına yönlendirmek. Zannediyorum bu cumhuriyet tarihinde bir ilk. Böyle bir suç olabilir mi? Bu ortamda müşterilerini servetlerini koruması için dövize yönlendirmeyen fon yöneticisini kapının önüne koyarlar. Bırakın onu bir tarafa bir yatırım fonu ya da araştırma şirketi döviz alın dediği için suçlanamaz. Sebebi ne olursa olsun. Bu kurum netice itibarı ile tavsiyelerinden dolayı sadece müşterilerine karşı sorumludur. Yanlış bir yönlendirme olursa bunun hesabını müşteri sorar, devlet değil. “Neden döviz aldırıyorsun?” diye bir suç icat etmek Türkiye Cumhutiyeti devletine yakışmıyor.

JP Morgan’ın söz konusu raporunu incelediğimizde ise gayet makul değerlendirmeler olduğunu gördük. JP Morgan özetle Merkez Bankası’nın döviz rezervinin eridiğini, piyasanın Nisan Mayıs döneminde artan döviz ihtiyacını MB’nin karşılayamayacağını dolayısıyla doların 5.90’ı test edebileceğini söylüyor. Bu yorumlarda suç görebildiniz mi?

SPK’nın inceleme konusu ile ilgili açıklaması da çok sorunlu. Şöyle diyor SPK: “22.03.2019 tarihinde JPMorgan Chase & Co. tarafından yayımlanan raporun yanıltıcı içeriği nedeniyle başta bankacılık hisseleri olmak üzere Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem gören hisse senetleri üzerinde spekülatif etki yarattığına yönelik olarak Kurumumuza iletilen şikayetler çerçevesinde, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında inceleme başlatılmıştır.”
Manipülatif bile diyememiş. Spekülatif diyor. Spekülasyon ise suç değildir. Rapor JP Morgan’ın bu zamana kadar hazırladığı binlerce rapordan bir tanesi. İftira atmıyor, hükümetin baskıları ile Merkez Bankası’nın bankacılık sisteminin zaafa uğratıldığını söylemek sadece bir yorumdur, buradan suça yürümeye çalışmak ise esasında SPK’yı bühtan altında bırakır.

Her iki kurumda incelemeyi gelen şikayet üzerinde başlattıklarını belirtiyor. Ellerinde bir belge ya da bilgi olmadan bir şikayeti bu kadar ciddiye almak nerede görülmüş. Çok istismar edilen gizli tanık gibi bir şey. BDDK ve SPK’nın bu hamlesi hiç iyi olmadı. Seçim arefesinde hükümetin ekonomideki olumsuzluklar için kullandığı “dış güçler ekonomik operasyon yapıyor”, “ekonomik kurtuluş savaşı veriyoruz” söylemine somut bir elbise giydirmek istenmiş olabilir. Ama Türkiye bir kez daha zaten azalan uluslararası itibarına bir kurşun daha sıkıldı. Gelsin diye yerlere kırmızı halı serdiğimiz yabancı semaye daha da ürkecektir. Hukuk, duruşunu beğenmediği kurumlara karşı silah gibi kullanılırsa, BDDK, SPK ve Merkez Bankası hükümetin tetikçisi gibi davranırsa bunun sonu nereye varır.

Hükümetin çok sıkışırsa döviz hesaplarına el koyabileceği düşüncesi AKP’yi sevmeyen pek çok akademisyen ve ekonomist tarafından dahi ciddiye alınmıyordu. Ancak dozu gittikçe artan kontrolsüz hareketler bu yöndeki endişeleri artıracaktır.

Bir son söz: Hükümet dünyanın en büyük yatırım bankasına sudan sebeplerle sardığına göre çareler tükenmiş ve yakında büyük bir gümleme sesi geliyor demektir.

HARUN ODABAŞI
Kaynak: HARUN ODABAŞI – kronos news https://kronos19.news/tr/jp-morgana-inceleme-doviz-alin-tavsiyesinden-suc-icat-etmek/