Rachid Taha’nın yolu | Selahattin Sevi

Al Rayah (Ey Yolcu) Rachid Taha'yı dünya listelerinde üst sıralara taşıdı. ''Ne kadar kalabalık ülkeler ve ne kadar boş şehirler gördün?" sözlerinin olduğu şarkı, "Kalp en sonunda yine yaratıcısına (Allah'a) en yükseğe dönecektir" sözleriyle bitiyordu.

İçinden ‘Cezayir’ geçen şarkıların, türkülerin kaderi olmalı: Sözleri derin acıları, umutsuz aşkları, büyük hayal kırıklıklarını anlatırken ‘havası’ insanları eğlendiriyor.

Çocukluk muhayyilemde özel bir yeri olan Bursa yöresinin ‘Cezayir’ türküsü yitip giden Mağrib’e ağıt olarak yakılmıştı. Şimdi ise hem salon düğünlerinin, hem her türden sokak eğlencelerinin en çok istek alan ‘oynak’ eseri.

Birkaç yıl önce Harmancık’ın Kışmanlar Köyünde bir düğünde canlı dinlediğim yöresel sanatçı Köpürcekli Ali ve oğullarından gece boyunca türkünün kaç kez istendiğini ve genç-ihtiyar insanları oyuna kaldırdığını sayamadım bile.

Yetmişlerde Tavşanlı, Harmancık ve havalisini elektro-sazla tanıştıran Köpürcekli Ali, 100 vatlık hoparlörü, 75 vatlık amfisi ile Cezayir’i komşu köylere bile duyuruyordu.

FRANSA’DA GÖÇMEN BİR CEZAYİRLİ

Modern rai-punk formunun örtemediği derin Mağrip hüznünü hissettiğim Rachid Taha’nın Al Rayah şarkısını da İstanbul Park Orman’daki açık hava sahnesinde dinlediğimde herkes eğleniyordu. 90’lı yılların sonu olmalı. Plastik sanatlarla ilgili yaptığı haberlerle Zaman’a ayrı bir zenginlik katan Hasan Keskin’le bir ikindi vakti Maslak’ın yolunu tuttuk. Arapça ve Fransızca şarkılarla yaz gecesini şenlendiren 3 genç -Rachid Taha, Khaled ve Faudel- birlikte sahne almıştı.

Onu dünyaya tanıtan 1997 yılında yeniden yorumlayarak piyasaya sürdüğü 1970’li yıllara ait ‘Ya Rayah’ şarkısı olsa da Fransa’da kendisi gibi göçmen olan Cezayirlilerin ve Kuzey Afrikalıların sesi oldu. Daha yolun başında, 1986’da kaydettiği ‘Douce France’ (Tatlı Fransa) şarkısı dönemin Kültür Bakanı Jack Lang tarafından Fransa Ulusal Meclisi üyelerine dinletildi.

1989 yılında solo kariyeri başlayan Taha’nın ‘Barbès’ albümündeki ‘Voila Voile’ şarkısının sözleri “Sen, yabancı, bütün sorunların kaynağısın” diyordu.

Al Rayah (Ey Yolcu) Rachid Taha’yı sadece Fransa’da değil, bütün dünya listelerinde üst sıralara taşıdı. “Ne kadar kalabalık ülkeler ve ne kadar boş şehirler gördün?” sözlerinin olduğu şarkı, “Kalp en sonunda yine yaratıcısına (Allah’a) en yükseğe dönecektir” sözleriyle bitiyordu.

Fakat, Taha’nın içli Cezayir şarkısı Türkiye’de daha çok palazlanan Anadolu sermayesi ve onların eşlerine, çocuklarına ‘tesettür giyim’ üreten firmaların podyum müziği olarak ünlendi. Başta İstanbul merkezli Tekbir Giyim olmak üzere tesettür butiklerinde yeni zenginlere hitap eden giysiler önce lüks otellere veya fuar merkezlerine kurulan sahnelerde Türkiye’nin ve dünyanın tanınmış mankenlerinin üzerinde görücüye çıkıyordu. İşte Al Rayah o afilli yürüyüşlerin değişmeyen fon müziğiydi.

10 yaşında Cezayir’den ailesiyle birlikte göç ettiği Fransa’da yıllar sonra Oturma İzni (Carte de Séjour) isimli grubuyla ‘Biz de varız’ diyordu.

Rachid Taha’nın şarkılarıyla hayat verdiği Türkiye’deki ‘Yeni İslamcılık’ her geçen gün hayatı sıradan insanlar için çekilmez hale getirirken ve Avrupa’ya yeni göçün yolunu açarken, sanatçı verdiği bir söyleşide Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri için bir Arap atasözünü hatırlatmıştı: Yolun yüzünden adını, adın yüzünden yolunu değiştirme!

Kaynak: https://kronos7.news/tr/rachid-tahanin-yolu/