Türklere Ait Bir Sanat, “Katı sanatı” | #MutlakaOku

Flood: Katı sanatı.

• Türklerin sanatın her dalındaki hünerlerini müstesna eserleriyle ortaya koydukları ve bunları günümüze
• kadar ulaştırdıkları bilinen bir gerçektir. İngilizce’de ‘paper filigree’, ‘paper-cut’, ‘silhouette-cutting’; Almanca’da ‘silhoutten kunst’,
• ‘scherenschnitt’; Fransızca’da ‘L’art de la silhouette’, ‘decoupage’; Farsça’da ‘efşan’; Arapça’da ‘kaatı’;
• Türkçe’de ise “katı’” olarak yazılan kağıt oyma sanatı, Türk kitap süsleme sanatları içerisinde önemli bir yere sahiptir.

• Lugattaki karşılığı ‘kesmek’ olan katı, kağıt veya deri üzerine çizilmiş yazı veya tezyini motifin özel bir keski ile oyularak başka
• bir zemin üzerine, nişasta ve su ile yapılan ‘muhallebi’ adıyla bilinen özel bir yapıştırıcı ile yapıştırılması işlemidir.
• Bu işlerle uğraşanlara ‘efşanbür’ veya ‘katta’ adı verilir.
• Eski devirlerde ‘katı, katıa, kaatı, katığ’ olarak ifade edilen kağıt oymacılığının en doğru yazılış şekli katı’ dır.
• Kağıt oyma işi yapılırken eskilerin kullandıkları ‘kalemtraş’ veya ‘nevregen’ yerine halihazırda ‘kretuar’ olarak

• adlandırılan yeni keskilerden ve küçük kıvrık uçlu tırnak makasından yararlanılır.
• Origami, trigami, ebrulu ve aherli renkli kağıtlar oyulmak için kullanılan malzemeler arasındadır.
• Katı’, yalın kat oyulabileceği gibi değişik renkteki kağıtları üst üste yapıştırarak da oyulabilir.
• Böylelikle bir defada birkaç örnek oyulmuş olur. Oyulup çıkarılan motife ‘erkek oyma’, oyulan kısma ise ‘dişi oyma’ adı verilir.
• Oymaları, eski cilt kapaklarında, albümlerde, murakkalarda, el yazmalarında ve hat levhalarda
• görebileceğimiz gibi bazı yazı çekmecelerinde de manzaralar ve vazolu buketler şeklinde görmemiz mümkündür.

ozdurmaz ; Meraklısına kat’ı sanatının bir çok örneğini görebileceği kısa bir belgesel önerisi.

Bu Konu, @goethamonn Kullanıcı adıyla paylaşımlar yapan, bir Twitter hesabının, son paylaşımlarından derlenerek oluşturulmuştur…

Kaynak: Mutlaka Oku | https://mutlakaoku.com/turklere-ait-bir-sanat-kati-sanati/ @Bilgiselleri aracılığıyla